Sài Gòn mấy tháng nay trời đột nhiên …“nổi nóng”. Cái nóng hầm hập quất theo từng vạt nắng chói lóa làm khô cả da, “cháy xém” mặt mày. Cái nóng len lỏi trong từng kẽ hở da thịt khiến ai ra đường cũng phải tự trang bị: khẩu trang, áo khoác dài tay, kín mít… Nếu có ai cắc cớ hỏi: “Trời như vậy, uống gì để chống nóng…” Dễ ợt, cánh mày râu sẽ trả lời ngay tắp lự: “Bia!” Có lý! nhưng đâu đó trong tâm khảm bỗng chợt thương nhớ cùng một vùng ký ức những thức uống nghĩa tình ngày nào đã từng giúp ta vượt qua cơn thèm, cơn khát…
Từ trà đá vỉa hè…
Trời nóng hừng hực. Chỉ cần nói tên “Trà đá” người Sài Gòn trước đây cũng phải “khà” lên một tiếng nghe thật đã!... Đúng vậy, chỉ cần một dòng mát lạnh, phảng phất một chút hương vị trà pha loãng, lổn nhổn đá cục, càng lạnh càng sướng. Uống như thế mới thấy đời là đáng sống… Thử nghĩ, ở nơi lúc nào cũng ồn ào, khói mịt mù, người đông đúc, “ngựa xe” chen ngang xuôi ngược. Sự tất bật lo toan chạy đua cùng thời gian khiến ai cũng nghĩ đến những gì thuận tiện, có ngay, uống liền. Trà đá chính là biểu hiện sinh động của nếp sống năng động đó. Trà được pha loãng, không cần phải đậm đặc. Từ chỗ uống trà chỉ để thưởng thức, thanh cảnh, thong dong thì nay được làm nhanh, gọn, phục vụ đại trà. Và có lẽ chỉ ở Sài Gòn mới có những bình trà đá đặt trước nhà, ghi nguệch ngoạc “Trà đá - miễn phí”. Ai khát cứ uống. Uống trà mà lòng cảm động trước cái tình bao dung, quảng đại của chủ nhân.
Đến các món chè dân dã …
Nếu trà đá “giao tiếp” tung hoành ngoài phố thì ở nhà những người mẹ, những người chị tẩn mẩn, tỉ mỉ lựa chọn mùa nào thức nấy để nấu những món chè vừa tẩm bổ vừa giải nhiệt. Danh sách các món chè thì dài vô tận, có thể kể đến: chè bắp, chè chuối, chè đậu, chè thưng, chè trôi nước, chè bà ba… Các món chè đặc trưng của miền Nam thường không thể thiếu nước cốt dừa, thứ nước hơi sệt, sóng sánh phủ trên bề mặt của chén chè để tạo nên hương vị thơm lừng, vị béo ngậy, chỉ nhìn thôi đã thấy ngon lành, quyến rũ. Cái lạ là đa số chè vừa có thể ăn nóng vừa có thể thêm đá. Chỉ cần thêm đá xay nhuyễn vào thế là đã có ngay một ly chè bổ dưỡng, giải nhiệt.